Een goede nachtrust, wie droomt daar niet van? Als we ’s nachts voldoende lang en diep slapen, zijn we overdag veel fitter, functioneert ons lichaam op een hoger niveau en blijven we langer gezond. Helaas kampt ongeveer 30 procent van de bevolking met slaapproblemen, met alle mogelijke gevolgen van dien. De biologische klok die ons slaap- en waakritme regelt, krijgt het hard te verduren in onze 24 uursmaatschappij, waardoor veel mensen overdag vermoeid rondlopen en ’s nachts niet goed slapen. Op termijn houdt dit een verhoogd risico in op allerlei gezondheidsklachten en ziektes. Een gezonde slaaphygiëne is dé basis van een goede gezondheid en bepaalt in grote mate hoe we vandaag functioneren en hoe onze gezondheid in de loop van de jaren evolueert.
De zon is het grootste hemellichaam in ons zonnestelsel en zorgt als enige voor licht en warmte. Alle leven op aarde is rechtstreeks of onrechtstreeks afhankelijk van de zon. Zonder haar energie kunnen planten niet groeien, is er geen voedsel voor mens en dier en is er geen leven mogelijk. Als onze huid in aanraking komt met uv B-straling van de zon, wordt er in het lichaam vitamine D aangemaakt die ons beschermt tegen allerlei ziektes waaronder verschillende soorten kanker. Door op een natuurlijke manier het hele jaar door in aanraking te komen met het licht van de zon, heeft ze een uitermate heilzaam effect en vormt ze normaal gezien geen bedreiging voor de gezondheid.
Ruim 2,5 miljoen jaar lang aten onze verre voorouders wat de natuur te bieden had. Ze leefden als jagers-verzamelaars en hun voedingspatroon bestond uit een grote verscheidenheid aan verse groenten en fruit, eieren, vis, schaal- en schelpdieren, insecten, gevogelte en af en toe wat ander vlees. Door de landbouwrevolutie zo’n 10.000 jaar geleden nam het lokale voedselaanbod in Europa toe, maar verminderden de variatie en de kwaliteit van de voeding aanzienlijk. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de massaconsumptie van frisdrank en fastfood overgewaaid uit Amerika en werden grote hoeveelheden suiker, vet en zout aan kanten-en-klare maaltijden toegevoegd. In termen van evolutie is deze drastische omschakeling van eetgewoonten nog maar net achter de rug. Onze genen zijn onvoldoende aangepast aan dit nieuwe voedingspatroon, met overgewicht en allerlei welvaartsziektes tot gevolg.
Door alles wat we inademen, aanraken of opeten komen we al heel vroeg in ons leven in contact met cocktails van honderden, zo niet duizenden giftige stoffen. Van de meer dan 145.000 verschillende chemiecaliën die nu al bekend zijn bij de Europese Unie is slechts 1 procent grondig bestudeerd. Uit een steekproef van een honderdtal niet onderzochte chemische bestanddelen blijkt dat meer dan 20 procent ronduit giftig is. Volgens de Hoge Gezondheidsraad van België is er een ‘overweldigende hoeveelheid bewijsmateriaal’ dat deze synthetische toxines mee verantwoordelijk zijn voor het oprukken van allerlei beschavingsziektes, zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziektes, allergieën, neurologische ontwikkelingsstoornissen, ziektes van het immuunsysteem, vruchtbaarheidsproblemen en kanker.
Leven is bewegen! Toch komt 75 procent van de bevolking er niet toe voldoende te bewegen, alle goede voornemens met Nieuwjaar ten spijt. Als we sporten of bewegen, gaat onze hartslag de hoogte in. Daardoor vergroot de hoeveelheid bloed die via de bloedvaten naar de verschillende weefsels wordt gepompt en maken we ook meer bloed aan. Een betere bloedcirculatie en een groter bloedvolume betekenen enerzijds een vlottere aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen, anderzijds een betere afvoer van koolstofdioxide (CO2) en andere afvalstoffen. Zo krijgt elke lichaamscel het nodige om optimaal te functioneren en kan ze schadelijke stoffen afstoten, die op termijn de gezondheid kunnen verstoren. Sporten zorgt er zo niet alleen voor dat spieren sterker worden en gewrichten soepel blijven, maar ook dat onze hersenen en alle andere organen beter functioneren.
Rust roest! Toch zit de gemiddelde Vlaming meer dan acht uur per dag, wat betekent dat we ongeveer de helft van de tijd dat we wakker zijn onze spieren niet gebruiken om rechtop te staan of te bewegen. De gezondheidsrisico’s van langdurig zitten waren tot voor enkele jaren nauwelijks bekend. Tegenwoordig bestaat er echter geen discussie meer over dat lang zitten, naast een tekort aan beweging, een extra risicofactor is voor het ontstaan van heel wat gezondheidsklachten en ziektes eigen aan onze moderne tijd. Of je nu veel of weinig sport, slank of zwaarlijvig bent, roker bent of niet, maakt op zich weinig of geen verschil. Iedereen die te vaak en te veel zit, zal daar vroeg of laat nadelige gevolgen van ondervinden. De combinatie van verschillende van die negatieve levensstijlfactoren maakt het natuurlijk erger, maar te lang zitten is voor iedereen op elke leeftijd schadelijk.
Het leven is niet altijd rozengeur en maneschijn. Dagelijkse beslommeringen, drukte op het werk, zorgen om de kinderen, ruzie met familieleden of vrienden, lawaaierige buren, financiële problemen, negatieve gevoelens… Ze horen net als al het mooie en positieve dat we elke dag ervaren onvermijdelijk bij ons menselijk bestaan. Naast de kleine en middelgrote problemen van elke dag worden we vroeg of laat ook allemaal geconfronteerd met diepe pijn en intens verdriet, situaties die ons leven helemaal door elkaar schudden. Al deze uiteenlopende vormen van stress hebben een niet te onderschatten impact op ons welbevinden en onze algemene gezondheid. Naar schatting zo’n 75 tot 90 procent van alle klachten waarvoor patiënten hulp zoeken is minstens voor een deel stressgerelateerd. Groter kan het aandeel van een risicofactor moeilijk zijn.